Ekvator’a paralel olarak çizildiği varsayılan hayali çemberlere paralel denir.
Paralellerin özellikleri
1. Ekvator’un kuzeyinde, güneyinde 90 olmak üzere, toplam 180 paralel bulunur. 2. Başlangıç paraleli Ekvator’dur. 3. En büyük paralel dairesi Ekvator’dan geçendir. 4. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin boyları kısalır. 5. İki paralel arası uzaklığa bir enlem derecesi denir. Matematik konumu daha ayrıntılı olarak belirleyebilmek için, her paralel dairesi 60 dakikaya, her dakika 60 saniyeye bölünmüştür. 6. 90° paralelleri nokta halindedir. 7. Paraleller birbirleriyle kesişmezler, birleşmezler. 8. Paraleller doğu – batı doğrultusunda uzanırlar. 9. Ekvator ile dönenceler arasında kalan enlemlere alçak enlemler, dönenceler ile kutup daireleri arasında kalan enlemlere orta enlemler, kutup daireleri ile kutup noktaları arasında kalan enlemlere de yüksek enlemler denir. 10. Ardışık iki paralel arası uzaklık yaklaşık olarak 111 km.’dir. Bu uzaklıktan yararlanarak kuzey güney doğrultusunda ve aynı meridyen üzerinde bulunan iki nokta arasındaki uzunluk hesaplanabilir.
Meridyen
Bir kutuptan diğer kutba ulaşan, paralelleri dik açıyla kesen hayali yarım çemberlere meridyen denir.
Meridyenleri Özellikleri
1. Başlangıç meridyeninin doğusunda 180, batısında 180 olmak üzere, toplam 360 meridyen vardır. 2. Başlangıç meridyeni İngiltere’nin başkentindeki Greenwich istasyonundan geçen meridyendir. 3. İki meridyen arası uzaklığa bir boylam derecesi denir. Koordinatlarla bir yeri daha iyi belirleyebilmek için, her meridyen derecesi 60 dakikaya, her dakika 60 saniyeye bölünmüştür. 4. Ekvator üzerinde iki meridyen arası uzaklık 111 km.’dir. Kutuplara doğru gidildikçe bu uzaklık azalır. Türkiye üzerinde ise iki meridyen arası uzaklık, yaklaşık olarak 85 – 86 km.’dir. 5. Bütün meridyenlerin boyları birbirine eşittir. 6. Aynı meridyen üzerinde bulunan bütün noktaların yerel saatleri aynıdır. 7. Meridyen dereceleri Greenwich’ten doğuya ve batıya gidildikçe büyür. 8. Meridyenler kuzey – güney doğrultusunda uzanır. 9. Bütün meridyenler kutuplarda birleşirler. 10. Meridyenler bir paralel boyunca birbirlerinden eşit uzaklıkta bulunurlar. 11. Ardışık iki meridyen arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.
