5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları 1. Kitap (Sayfa 82-89 ) Arası MEB Yayınları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 82-83-84-85-86-87-88-89 MEB Yayınları (1. Kitap) etkinlik cevaplarını görmeye ne dersiniz? Haydi başlayalım!

“Ya İstiklal Ya Ölüm” İzleme Metni Cevapları 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları

5. Sınıf MEB Yayınları Türkçe Ders Kitabı 82-83-84-85-86-87-88-89. Sayfa Cevapları (1. Kitap)

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 82. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

KEŞİF YOLCULUĞU

Sanal müze turunda ilginizi çeken unsurları ve sanal tur sayesinde neler öğrendiğinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Sanal müze turunda ilk TBMM binasının tarihi yapısını ve mimarisini keşfetme imkânı buldum. Müzede sergilenen, savaş dönemine ait belgeler, yazışmalar ve önemli kararlar hakkında bilgi edinebildim. Atatürk’ün ve Kurtuluş Savaşı’nda önemli rol oynayan diğer komutanların odalarını gezip, bu odalarda sergilenen kişisel eşyalar ve belgeleri inceleyebildim. Kurtuluş Savaşı dönemindeki ilk meclis oturumlarının yapıldığı salonları gezerek, tarihi anların izlerine tanıklık ettim. Meclis kürsüsü, sıralar ve toplantı odaları, dönemin atmosferini yansıtıyordu. Müzede sergilenen, Kurtuluş Savaşı’nın önemli kahramanlarına ait kişisel eşyalar, üniformalar ve diğer hatıraları gördüm. Sanal turun bana çok katkısı oldu.

Kurtuluş Savaşından TBMM’nin açılışına kadar geçen süreci düşününüz. Türk milletinin azim ve kararlılığının bu sürece nasıl bir etkisi olmuştur?

Cevap: Kurtuluş Savaşı’ndan sonra, artık Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temelleri atılması gerekiyordu. Türk milleti fakirdi ama bağımsızlık ve hürriyet için canlarını verirlerdi. Tüm millet azim ve kararlı şekilde hareket ediyorlardı. Atatürk önderliğinde halk, birlik ve beraberlik içinde hareket etmeye başladı. Büyük mücadeleler ve fedakarlıklar verildi. TBMM açılınca artık halk kendi kendini yönetmeye başladı.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 83. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

1. ETKİNLİK

Filmin adından ve görselinden hareketle içeriğini tahmin ediniz. Tahmininizi ve gerekçelerinizi aşağıya yazınız.

Cevap: Özellikle filmin adından Kurtuluş Savaşı ile ilgili olduğunu düşünüyorum. Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda “Ya İstiklal Ya Ölüm” emrini vermesi savaşın gidişatında önemli bir rol oynamıştır.

Filmin içeriğiyle ilgili tahmininiz doğru çıktı mı? Gerekçelerinizin uygunluğunu değerlendiriniz.

Cevap: Biraz doğru çıktı ama filmde TBMM’nin açılışı önemli bir yer tutmaktadır.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları izlediğiniz filmden hareketle sözlü olarak cevaplayınız.

Meclisin ismi nasıl ve kim tarafından konulmuştur? Meclis için sizin isim öneriniz ne olurdu?

Cevap: Mebuslarla yapılan toplantıda farklı isimler önerildi. Atatürk, daha sade ve anlaşılır bir isim olması ve halkın iradesini temsil etmesi gerektiğini söyledi. Büyük Millet Meclisi teklifini söyleyince, teklif alkışlarla kabul edildi. Ben olsaydım Türkiye Büyük Millet Meclisi derdim.

Metnin başlığı olan “Ya istiklal ya Ölüm” ifadesiyle ne anlatılmaktadır? Açıklayınız.

Cevap: Ülkemiz düşmanlar tarafından işgal edilmiş durumdaydı. Atatürk, Türk milletinin ya bağımsızlığımızı kazanacağını, ya da bu uğurda öleceğini dile getirerek milli mücadelenin önemini anlatması olarak anlıyorum. Türk Milleti, bağımsızlığına çok düşkündür. Bu nedenle, bağımsızlığı olmayan bir ülkede yaşamak yerine ölmeyi tercih etmek daha doğru olurdu diye düşünüyorum.

Atatürk, Meclisin ne zaman ve nasıl açılacağını ilgili yerlere nasıl haber vermiştir? 0 günkü iletişim olanaklarıyla bugünkü olanakları karşılaştırdığınızda neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Telgraf yoluyla haber vermiştir. O günkü iletişim olanakları daha yavaş iken, günümüzde oldukça hızlıdır.

Atatürk, Mehmet Âkif Ersoy’a söylediği “Mücadelemizin size çok ihtiyacı var Mehmet Âkif Bey. Anlayacağınız istirahatinize pek fırsat tanımayacağız.” sözüyle ne demek istemiştir?

Cevap: Mehmet Akif Ersoy, halk üzerinde oldukça etkin bir isimdi. Milli Mücadele sırasında onun konuşmaları, anlatacakları, milletin birlik içinde olması gerektiğini vurgulaması çok önemliydi. Bu nedenle Atatürk, ona dinlenme fırsatı veremeyeceğini söyleyerek çok çalışması gerektiğini hatırlattı.

Filmin en çok hangi sahnelerinden etkilendiniz? örnekler vererek açıklayınız.

Cevap: Filmde en çok, Büyük Millet Meclis’i yapılırken halkın kendi evlerinden söktüğü kiremitleri getirmesi etkiledi.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 84. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

3. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları izlediğiniz filmden alınan görsellerden hareketle cevaplayınız.

Görsel hangi değer ve becerilerle ilişkilendirilebilir? Yazınız.

Cevap: Vatan için, kimin elinden ne geliyorsa onu yapmıştır. Görselde kadınların Türk Bayrağı dikmeleri, vatan sevgilerini, el becerilerini göstermektedir.

Atatürk’ün yüz ifadesinden hareketle hangi duygular, içinde olduğu söylenebilir? Filmdeki olaylarla ilişkilendirerek açıklayınız.

Cevap: Meclis açılınca Atatürk, halkı selamlıyor. Yüzünde mutluluk, gurur, ve güven ifadelerini görüyorum.

4. ETKİNLİK

İzlediğiniz filmde geçen bazı kelimeler aşağıda verilmiştir. Bunlardan hangileri metnin anahtar kelimeleri olabilir? İşaretleyiniz.

• Anahtar kelimeleri bulmak için önce metni dikkatlice dinleyip anlayınız.
• Sık tekrar eden kelimeleri not alınız. Bu kelimelerin metnin konusuyla ya da alt konularıyla ilgili olup olmadığını kontrol ediniz.
• Ana düşünceyle ilişkili olan anahtar kelimeler, iletilmek istenen mesajı anlamaya yardımcı olur.
• Anahtar kelimelerin dinlediğiniz metnin içeriğini doğru yansıttığından emin olunuz.

Cevap:

Belirlediğiniz anahtar kelimelerin varsa eş anlamlarını söyleyiniz.

Cevap:

İstiklal: Bağımsızlık
Vatan: Yurt

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 85. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki tabloyu izlediğiniz filmden hareketle doldurunuz.

Cevap:

Filmde Mustafa Kemal ile Mehmet Âkif Ersoy arasında nasıl bir bağ kurulmuştur? Söyleyiniz.

Cevap: Atatürk, Mehmet Akif Ersoy’un Milli Mücadele’de aktif bir rol oynaması ve daha çok çalışmasını istiyor. Mehmet Akif Ersoy’da bunu memnuniyetle kabul ediyor.

Büyük Millet Meclisi, filmin başından sonuna nasıl bir değişikliğe uğramıştır? Söyleyiniz.

Cevap: Filmin başında Büyük Millet Meclisi yapım aşamasındadır. Malzeme eksiklikleri oluyor. Halk bu eksiklikleri fedakarlık yaparak gideriyor ve sonunda Meclis açılıyor.

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

İzlediğiniz filmde Meclis binası yapılırken halkın desteği nasıl gösterilmiştir?

Cevap: Halk fedakarlıklarda bulunmuştur. Özellikle Meclis binası çatısı için kendi evlerinin kiremitlerini söküp getirmişlerdir.

Meclis isminin seçilme süreci filmde nasıl anlatılmıştır?

Cevap: Toplantı yapılmış, mebuslar farklı teklifler vermiş, Atatürk’ün teklifi kabul görmüştür. Herkes bu teklifi alkışlamıştır.

Filmde izlediğiniz olaylar Millî Mücadele sürecinde yaşananlarla örtüşüyor mu? Açıklayınız.

Cevap: Evet, örtüşüyor. Birlik, beraberlik ve fedakarlıklar işlenmiştir.

Sorulara verdiğiniz cevaplardan hareketle filmin ana fikrini nasıl ifade edersiniz?

Cevap: Metnin ana fikrini milletin bağımsızlık için verdiği mücadele ve fedakarlık olarak görüyorum.

Filmin ana fikrinden hareketle Millî Mücadele günümüzde yaşansaydı siz neler yapardınız? Açıklayınız.

Cevap: Birlik ve beraberlik içinde hareket ederdik. Vatanımız ve bağımsızlığımız için ne gerekiyorsa onu yapardık.

7. ETKİNLİK

İzlediğiniz filmde geçen aşağıdaki cümleden ne anlıyorsunuz? Yazınız.

İstiklal ve hürriyete âşık öyle bir milletiz ki her zorlukta işte böyle kenetleniyoruz.

Cevap: Türk Milleti, söz konusu vatan olunca tüm ayrışmalarını bir kenara koyup birlik ve beraberlik içinde oluyorlar.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 86. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

8. ETKİNLİK

İzlediğiniz filmin sonunda seslendirilen aşağıdaki metni inceleyiniz. Verilen kavramların ilişkili olduğu cümleleri örnekteki gibi yazınız.

“Hacı Bayram Camiinde 1920 yılı Nisan’ın 23 u bir Cuma günü. Hava aydınlık ve ; müjdeli. Eller semaya açılmış, yürekler aynı duaya “Amin” diyor. Tek yürek olup ilan ! ettiler bütün dünyaya Türkiye Büyük Millet Meclisini. Yiyecek ekmekleri yoktu, sabrettiler; giyecek çarıkları yoktu, önemsemediler. Kurtarılacak bir vatan vardı, sonu ! düşünmediler çünkü baştan ilan edilmişti yolculuğun adı: Ya istiklal vardı bu yolun i sonunda ya ölüm!”

Cevap:

Meclis açılışına giden kişiler olduğunuzu hayal ediniz. Yukarıdaki paragrafın seslendirildiği anda neler hissederdiniz? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

Cevap: Mutluluk, gurur, kendine güven duyguları olurdu.

9. ETKİNLİK

Atatürk ve Millî Mücadele’yi konu alan izlediğiniz bir filmi, okuduğunuz bir kitabı ya da katıldığınız bir bayram törenini aşağıdaki yönergeler doğrultusunda arkadaşlarınıza anlatınız.

• Konuşma yapacağınız mekânın özelliklerini göz önünde bulundurunuz.
• Baş, el, kol hareketi ve duruşunuzla ifade ettiklerinizi destekleyiniz.
• Yüz ifadelerinizi anlattıklarınızın içeriğine uygun olacak şekilde kullanınız.

Cevap:

23 Nisan, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’ydı. Bu özel gün için okulumuzda büyük bir tören düzenlenmişti. Sabah erkenden okulun bahçesinde toplandık. Her yer bayraklarla süslenmişti; rengarenk balonlar uçuşuyordu.

Tören başladığında, öğrenciler sırayla sahneye çıkıp şarkılar söylediler. Ben de arkadaşlarımla birlikte “Çocuklar Bayramı” şarkısını söylemek için prova yapmıştık. Kalbim heyecanla çarpıyordu. Sıra bize geldiğinde, sahneye çıkmak için el ele tutuşarak yürüdük. Şarkımızı söylediğimizde, herkes bize alkışladı. O an kendimi çok mutlu hissettim.

Törende, öğretmenlerimiz konuşmalar yaptı. Özellikle okul müdürümüz, “23 Nisan, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı gün ve çocukların bayramıdır!” dedi. Bu sözler, hepimizi gururlandırdı. Ardından, öğrencilerin yaptığı dans gösterileri başladı. Renkli kostümler giyen arkadaşlarım, sahnede çok güzel dans etti.

Tören sonunda, okuldan en iyi başarıyı gösteren öğrencilerin ödüllendirileceği bir kısmı vardı. Ben de ödül almak için sahneye çağrıldım. Öğrenciler beni alkışlarken çok mutlu oldum. Ödülümü alırken heyecanım doruk noktasına ulaştı.

Törenin bitiminde, arkadaşlarımızla birlikte piknik yapmak için okul bahçesine geçtik. Orada oyunlar oynadık, balon uçurdum ve arkadaşlarımla sohbet ettim. Güneş, tüm gün parlıyordu ve mutluluğumuz yüzümüze yansıyordu.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 87. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

10. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde büyük harflerin kullanım alanlarına örnekler verilmiştir. Altı çizili kelime gruplarında büyük harflerin kullanımıyla ilgili kuralı ilgili yere yazınız.

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili ifadelerde noktanın hangi amaçla kullanıldığını belirleyiniz. Noktayı aynı amaçla kullandığınız birer cümle yazınız.

Cevap:

Aşağıdaki cümlelerde soru işaretinin kullanıldığı yerlerden bazıları ile bunlarla ilgili örnek cümleler verilmiştir. Siz de defterinize soru işaretini aynı amaçla kullandığınız cümleler yazınız.

Cevap:

– Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne ismini veren kimdir?

Beni yukarıdan aşağıya süzdükten sonra:

– Kilonuz?

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 88. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

11. ETKİNLİK

Aşağıda verilen cümlelerdeki altı çizili kelimeleri inceleyiniz. Bunları isim olup olmama açısından gruplandırarak isim olanları işaretleyiniz.

Gruplandırdığınız kelimeleri aşağıdaki tablolara yazınız. İkinci tabloyu öğretmeninizin yardımıyla adlandırınız.

Cevap:

Yukarıdaki grupları oluştururken nelere dikkat ettiniz? Grupların ayırt edici özelliklerini söyleyiniz.

Cevap: Varlıkların karşılaması ile isimlere, eylemlerin oluşuna göre fiillere dikkat ettim.

12. ETKİNLİK

Bir mekânın betimlendiği aşağıdaki paragrafı inceleyiniz. Farklı renklerle gösterilen cümlelerin nelere odaklandığını öğretmeninizin rehberliğinde tartışarak belirleyiniz. Daha önce öğrendiğiniz kişi betimlemesiyle mekân betimlemesinin benzerlik ve farklılıklarını söyleyiniz.

Cevap: Mavi renkli yazılarda duygulara yer verilmiştir. Yeşil renkli yazılarda ise duyguya yer verilmemiştir. Yeşil renkli yazılar mekan betimlemesi, mavi renkli yazılar ise kişi betimlemesidir.

Paragrafı okurken gözünüzde nasıl bir resim canlandı? Bu resmin gözünüzde canlanmasının sebebi ne olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

Cevap: Savaş alanı ve savaştaki askerler gözümde canlandı. Betimlemeler sayesinde bu resim gözümde canlandı.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 89. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

“Ya İstiklal ya Ölüm” filminden alman aşağıdaki görseli kullanarak Meclisi betimleyen bir paragraf yazınız. Yazınızın hedef kitlesini ve yazma araçlarını siz belirleyiniz. Paragrafı yazarken yazma stratejilerini uygulayınız.

Cevap:

Plan: Meclis binasının genel özellikleri, kullanılan malzemeleri dikkate alacağım.

Taslak Metni: Meclis binası tek katlı geniş bir alana kurulu, kesme taşlardan yapılmıştır. Giriş kapısı yaklaşık on basamaklı ve dar bir kapıdan oluşmaktadır. İrili ufaklı bir kaç balkonu vardır. Çatısı kiremitlerle kaplıdır. Balkonları ve pencerelerinde sade ama şık korkuluklar vardır.

Gözden Geçirilmiş Metin: Meclis Binası, kesme taşlardan yapılmış, kemerli pencereleri olan, bakınca içinizin ısınacağı, bir yuva görüntüsü çizmektedir. Pencerelerindeki demir korkuluklar Osmanlı Camilerinde olan korkuluklara benzemektedir. Yol kenarında olan Meclis, yaklaşık on basamaklı merdivenler ile giriş kapısına ulaşılmaktadır. Çatısındaki kiremitler bir şapka gibi duvarları korumaktadır. Çatısı cumbalı olması binaya ayrı bir sıcaklık katmaktadır.

Öğretmeninizin geri bildirimleriyle güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Sonraki etkinliklerde güçlü yönlerinizi kullanmaya, gelişmeye açık yönlerinizi güçlendirmeye özen gösteriniz.

Cevap: Betimleme konusuna biraz daha çalışmam gerekiyor.

Millî mücadele yıllarında askerlerimizin ailelerine yazdığı mektupları araştırınız. Ulaştığınız mektuplardan birini sınıfa getiriniz.

Cevap:

Türk tarihinin önemli zaferlerinden biri olan Çanakkale’nin türküsü bir mektuptan esin alınarak yazılmıştır. Mektubu yazan kişi “Çanakkale Şanlı Tarihine Bir Bakış” kitabının yazarı Emrullah Nutku’nun kardeşi Seyfullah Nutku’dur. Seyfullah 1903 doğumludur ve o dönemde lisede birinci sınıf öğrencisidir. 19 Eylül 1914 tarihinde yazılan mektup Seyfullah tarafından annesine yazılmıştır. Seyfullah’ın annesine yazdığı mektup:

”Sevgili Anneciğim,

İki yıldır ayrı yaşadığımız bu hayat artık bitiyor. Sana ve aileme kavuşacağım için çok mutluyum. Okulumuz artık hastane olacağı için bizi İstanbul’daki okullara göndereceklermiş. Öğretmenlerimizin büyük kısmı da askere gidiyor, üst dönemlerdeki ağabeylerimiz ise gönüllü olarak askere gideceklermiş. Türkçe öğretmenimiz bugün sınıfa geldi ancak çok durmadı, o da bize veda etti. Giderken bize vakti geldiğinde vatana yapılan hizmetin okulda verilen hizmetten daha kutsal olduğunu söyledi.

Kısa zaman önce sokaklardan askerler geçmeye başladı. “Çanakkale içinde Aynalı Çarşı, Anne ben gidiyom düşmana karşı” türküsünü söyleyerek yürüyorlar. Kimileri at sırtında kimileri develerle yol alıyorlar. Top arabaları ve mekkareler de onlara eşlik ediyor. Savaş çıkacağını söylediler. İngiliz ve Fransız gemilerinin boğazda dolaştığını duyduk. Gemiler buraları vuracakmış, ancak yakında İstanbul’a gideceğimiz için ben bunları göremeyeceğim. Oysa görmek isterdim. Sonunda size kavuşacağımı biliyorum. Babamın ve siz anneciğimin ellerinden öperim, kardeşlerime selam ederim.

Oğlunuz Seyfullah.”

Mehmet Akif Ersoy milli marşımız olan İstiklal Marşını yazmıştır. 1873 tarihinde doğmuştur. Vatan şairi ve milli şair olarak ülkemizde anılmaya ve saygı duyulmaya devam etmektedir.