5. Sınıf Sosyal Bilgiler Cevapları Sayfa 130-131-132 MEB Yayınları

“5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Sayfa 130-131-132 MEB Yayınları (1. Kitap)” yayınımızın cevaplarını sizler için hazırladık.

Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetlerinin Ortak Kültürel Mirasa Katkılar Cevapları (2)

Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetlerinin Ortak Kültürel Mirasa Katkılar Cevapları (1)

Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetlerinin Ortak Kültürel Mirasa Katkılar Cevapları (3)

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Sayfa 130 (1. Kitap) MEB Yayınları

Sümerlerin şehir merkezlerinde “ziggurat” adı verilen yapılar bulunmaktadır (Görsel 3.40). Genellikle yedi katlı olarak inşa edilen bu yapılar, birer tapınak olarak bilinse de farklı amaçlarla da kullanılmıştır. Zigguratların özellikleri ve kullanım amaçları aşağıdaki bilgi görselinde verilmiştir. Bilgi görselini inceleyiniz ve soruyu cevaplayınız.

Görsel 3.40

En üst katlar rasathane (gözlemevi) olarak kullanılmıştır. Bu sayede Sü- merli gök bilimciler takımyıldızın haritasını oluşturmuş, bazı gezegenleri belirlemişlerdir. Ayrıca Ay’ın hareketlerini gözlemleyip ay yılı esaslı takvimi yapmışlardır. Bu takvim, tarihte bilinen ilk takvim olmuştur. Bunun yanı sıra günlük zaman dilimlerini saniye, dakika ve saat olacak şekilde belirlemişlerdir.

Ara katlarda yöneticilerin yanı sıra okul ve tapınak bulunmaktadır. Kral, şehri buradan yönetmiştir. Eğitimde çivi yazılı kil tabletler kullandıkları için okullarına “tablet evi” demişlerdir. Böylece yazıyı icat etmekle kalmamış, yazının öğretilmesi ve yayılması için de çalışmışlardır.

Zigguratlar aynı zamanda arşiv ve kütüphane işlevi de görmüştür. Halkın kültürel varlığını yansıtan en değerli metinler buralarda saklanmıştır. Kâtiplerin kopya ettiği eski eserler ve kitaplar ile zengin bir kütüphane oluşturulmuştur.

Sümerler, zigguratların alt katlarını kıtlık tehlikesine karşı tahıl ambarı olarak kullanmışlardır. Buralarda tahılın yanı sıra zor zamanlarda kullanılmak üzere değerli madenler ve eşyalar da depolanmıştır. Tapınaklar, zor zamanlarda yoksullara ambarlarını açarak bir sosyal güvenlik hizmeti de sunmuştur.

Bilgi görselinde verilenlere göre zigguratların kullanımı Sümerlerin ortak mirasa hangi katkıları yapmasını sağlamıştır? Yazınız.

Cevap: Sümerler, zigguratlar aracılığı ile insanların ortak mirasına bir çok katkıda bulunmuşlardır. Bunlar kütüphaneler, gözlem evleri, ay takvimi, zaman birimleri dakika, saniye ve saat. Ayrıca eğitim sistemi ve sosyal güvenlik sistemini de uygulayarak ortak miras olarak katkı vermişlerdir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Sayfa 131 (1. Kitap) MEB Yayınları

Babilliler ile ilgili verilen kaynakları inceleyiniz ve soruyu cevaplayınız.

Mezopotamya’da kurulan önemli medeniyetlerden biri de Babillerdir. Babilliler, Sümerlerden farklı olarak tek merkezden yönetilmişlerdir. Devletin başkenti Babil’dir. Babilliler, zaman içinde sınırlarını genişleterek Mezopotamya dışındaki coğrafyalara da hâkim olmuşlardır (Harita 3.3).

Görsel 3.3

Babilliler, mimaride ileri gitmiş bir medeniyettir. Başkent Babil’de inşa edilen Marduk Zigguratı, İştar Kapısı ve dünyanın yedi harikasından biri kabul edilen Babil Asma Bahçeleri’ni yapmışlardır. Babillilerden günümüze ulaşan eserler, UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır. Yunanlı bilim insanları matematik, geometri, astronomi bilgilerinin temelini Marduk Zigguratı’nda bulunan çivi yazılı tabletlerden almışlardır.

Babil hükümdarlarından biri olan Hammurabi, toplumsal hayatı düzenlemek için “Hammurabi Kanunları” olarak bilinen yazılı kanunlar hazırlatmıştır. Bu kanunlar, Sümer Kanunları’nın yeniden düzenlenmesi sonucunda “kısas esasına” göre yapılmıştır. Aşağıda bu kanunlardan örnek maddelere yer verilmiştir.

Hammurabi Kanunları’ndan Örnekler

• Bir kişi, bir başkasını ölüm cezası gerektirecek bir suçla itham edip suçunu kanıtlayamazsa suçlayan kişi ölüm cezasına çarptırılır.
• Hırsızlık yapan bir kişi yakalanırsa o kişi ölüme mahkûm edilir.
• Bir kişi, toplumda kendisiyle aynı seviyedeki bir kişinin dişine zarar verirse zarar verenin de dişi çekilir.

Hammurabi kanunları ile günümüzdeki kanunlar arasında ne gibi benzerlikler ve farklılıklar bulunmaktadır? Beyin fırtınası yaparak belirleyiniz.

Cevap:

Günümdeki kanunlar ile o zamanki kanunlar farklı olmasına rağmen toplumsal düzeni sağlamak için aynı amaca hizmet etmektedir. Hırsızlık, cana kast etme, yaralama gibi davranışlar, hem o zaman hem de şimdi suçtur.

Hammurabi kanunlarında kısas uygulaması varken, günümüzde bu tip kanunlar yoktur. Suçlayan kişinin, suçlu kişinin yaptıklarını ispat etmekle yükümlü olması ama ispat edemez ise ölüm cezası alması günümüzde uygulanmamaktadır.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Sayfa 132 (1. Kitap) MEB Yayınları

Asurlular ile ilgili verilen kaynakları inceleyiniz ve soruyu cevaplayınız.

Mezopotamya, Mısır ve Anadolu’nun güneyine hâkim olan Asurluların başkenti Ninova’dır. Sanata önem veren Asurlular, saray ve tapınak duvarlarını av ve savaş tasvirleri ile süslemişlerdir. Ayrıca haberleşmeyi sağlamak için posta teşkilatı oluşturmuşlar ve su ihtiyaçlarını karşılamak için barajlar yapmışlardır (Harita 3.4).

Görsel 3.4

Ticarette gelişmiş bir medeniyet olan Asurlular, Anadolu’daki medeniyetlerle ticaret yaparak burada çok sayıda ticaret kolonisi kurmuşlardır. Asurlular, bu ticari faaliyetler ile çivi yazısını Anadolu’ya tanıtmışlardır.

Anadolu’daki en önemli ticaret merkezi Kültepe (Kayseri) olmuştur. Asurlu tüccarlar, bu rada evleri ve dükkânları içine alan büyük bir karum (pazar yeri) kurmuşlardır. Kültepe’de yapılan kazılarda Asurlu tüccarların ticari yazışmalarını belgeleyen 20 binin üzerinde çivi yazılı tablet bulunmuştur. Bu tabletler, Anadolu’da bilinen ilk yazılı tablet örnekleridir.

Dünyanın en eski kütüphanelerinden biri, MÖ 7. yüzyılda Asurların başkenti Ninova’da kurulan Asurbanipal Kütüphanesi olmuştur. Bilim ve kültüre önem veren Asurbanipal, binlerce eseri kurduğu bu kütüphanede toplamıştır.

Kültepe’de bulunan tabletler ile Ninova’daki Asurbanibal Kütüphanesi’nin Anadolu tarihine ve ortak mirasa katkıları neler olmuştur? Yazınız.

Cevap: Anadolu’nun yazı ile tanışması ve bundan sonra yazının Anadolu’da kullanılması tabletler aracılığı ile olmuştur. Yazının yayılmasında ortak mirasa katkı sağlamıştır. Ayrıca Asurbanibal Kütüphanesi’nde bulunan eserler sayesinde bilim, sanat, ve kültür alanında gelişmelere katkı sağlamıştır.

Bir önceki yazımız olan 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Cevapları Sayfa 126-127-128-129 MEB Yayınları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

Sümerlerin Ziggurat adı verilen yapıları geniş kapsamlı yapılardır. Bu yapılar tapınak olarak inşa edilse de kütüphane , gözlem evi ve ambar gibi bir çok bölüm bulunmaktadır