5. Sınıf Sosyal Bilgiler (2. Kitap) Cevapları Sayfa 36-37 MEB Yayınları

5. Sınıf MEB Yayınları Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Sayfa 36-37 (2. Kitap) 

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 36 Cevapları (2. Kitap) MEB Yayınları

ÖĞRENELİM

Toplum hâlinde yaşamak bir düzen gerektirir. Düzenin sağlanması ve sürdürülmesi, kurallar çerçevesinde kişilere sorumluluklar yükler (Görsel 4.24). Yani toplum hâlinde yaşadığımız için başına buyruk hareket edemeyiz. Haklarımızı kullanırken başkalarının haklarını dikkate almamanın veya sorumluluklarımızı yerine getirmemenin hem kendi hayatımızı hem de başkalarının hayatını nasıl etkileyeceğine yönelik bilince sahip olmamız gerekir. Hak, bir özgürlüğün sağlanması için kişiye anayasa ve kanunlar ile tanınmış yetkilerdir. Her türlü dış etkiden bağımsız olarak, kişinin kendi iradesi ve düşüncesine dayanarak karar vermesi durumuna da özgürlük denir. Sorumluluk ise kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirmesi gereken yükümlülüklerini zamanında gerçekleştirmesidir.

Temel insan hak ve sorumlulukları, doğuştan sahip olduğumuz haklardır. Haklarımızdan vazgeçemeyiz ve haklarımızı devredenleyiz. Bu durum, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 12. maddesinde “Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. Temel hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder (Görsel 4.25).” olarak ifade edilmiştir.

Haklarımızdan vazgeçemeyiz ve haklarımızı devredenleyiz.” cümlesi ile anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.

Cevap: Haklar bir eşya gibi başkalarına devredilemez anlamını içermektedir. Haklar eşit ve herkes için geçerlidir. Benim sahip olduğum haklara tüm insanlar da sahiptir. Bu haklardan vazgeçemeyiz, ben bu hakkı istemiyorum diyemeyiiz.

Temel insan hak ve sorumluluklarının devlet tarafından anayasa ile koruma altına alınmadığı toplumlarda ne gibi sorunlar yaşanabilir? Tartışınız.

Cevap:

İnsanların temek haklardan faydalanması mümkün olmaz.

İnsanlar sürekli haksızlıklara uğrar.

Toplumda farklı zümreler ortaya çıkar.

Fikir ve düşünce özgürlüğü ortadan kalkar.

Demokrasi işlemez olur.

Eğitim, sağlık ve güvenlik hizmetleri aksar.

Adalet ortadan kalkar.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 37 Cevapları (2. Kitap) MEB Yayınları

Görselleri hangi temel insan hakları ile ilişkilendirebilirsiniz? Aşağıdaki tabloda “ ✓ ” ile işaretleyiniz.

Cevap:

Temel insan hak ve sorumlulukları ile ilgili haberleri, görselleri ve örnek olayı inceleyiniz.

İngiltere’de monarşi karşıtlarının gözaltına alınması ülkede tartışmalara yol açtı.
“… Kraliçe II. Elizabeth’i (Elizabet) anma etkinliklerinde protesto gösterisi düzenleyen bir dizi monarşi karşıtı gözaltına alındı. Gözaltına alınma, sosyal medyada tartışmalara yol açtı.
Bu durum insan hakları eylemcileri, siyasetçiler ve sivil toplum kuruluşları tarafından da eleştirildi…”