5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 90’dan 99’a Kadar

“5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 90-91-92-93-94-95-96-97-98-99 MEB Yayınları” etkinlik cevaplarını sizler için hazırladık.

Oğlu Hüseyin’den Emine Anaya Mektuplar Metni Cevapları 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları 

Oğlu Hüseyin’den Emine Anaya Mektuplar Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 90. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

KEŞİF YOLCULUĞU

Araştırmanız sonucunda ulaşıp sınıfa getirdiğiniz cepheden yazılmış mektubu arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap:

”Sevgili Anneciğim,

İki yıldır ayrı yaşadığımız bu hayat artık bitiyor. Sana ve aileme kavuşacağım için çok mutluyum. Okulumuz artık hastane olacağı için bizi İstanbul’daki okullara göndereceklermiş. Öğretmenlerimizin büyük kısmı da askere gidiyor, üst dönemlerdeki ağabeylerimiz ise gönüllü olarak askere gideceklermiş. Türkçe öğretmenimiz bugün sınıfa geldi ancak çok durmadı, o da bize veda etti. Giderken bize vakti geldiğinde vatana yapılan hizmetin okulda verilen hizmetten daha kutsal olduğunu söyledi.

Kısa zaman önce sokaklardan askerler geçmeye başladı. “Çanakkale içinde Aynalı Çarşı, Anne ben gidiyom düşmana karşı” türküsünü söyleyerek yürüyorlar. Kimileri at sırtında kimileri develerle yol alıyorlar. Top arabaları ve mekkareler de onlara eşlik ediyor. Savaş çıkacağını söylediler. İngiliz ve Fransız gemilerinin boğazda dolaştığını duyduk. Gemiler buraları vuracakmış, ancak yakında İstanbul’a gideceğimiz için ben bunları göremeyeceğim. Oysa görmek isterdim. Sonunda size kavuşacağımı biliyorum. Babamın ve siz anneciğimin ellerinden öperim, kardeşlerime selam ederim.

Oğlunuz Seyfullah.”

Millî Mücadele’de yer alan askerlerimizin vatan sevgileri, vatana karşı duydukları sorumluluk ve özgürlüğe olan inançları mektuplarına nasıl yansımıştır? Sınıfla paylaşınız.

Cevap: Milli Mücadele’de yer alan askerlerimiz vatan sevgisi, fedakarlık ve bağımsızlık duyguları ile doludurlar. Tek hüzünleri ailelerine olan özlemleridir. Hepsi vatan için ölmeyi göze almış, yüksek sorumluluk duygusu içindeler.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 93. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

1. ETKİNLİK

Metinden alınan aşağıdaki bölümde duraklamadan okunması gereken kelime veya kelime gruplarını örnekteki gibi belirleyiniz. Yaptığınız ayrıma dikkat ederek metni yeniden okuyunuz. Öğretmeninizin geri bildirimleriyle ayrımlarınızı gözden geçiriniz.

Nevreste daha bebekti bizim gözümüzde. Ama Salih ağabeyim, o birkaç günlük yolculukta koca bir adam oldu çıktı sanki. Birkaç günde on yıl büyüdü ağabeyim. Sana, bana, kardeşlerine sahip çıkma telaşı büyüttü onu Çanakkale’de kaybettiği bacağından önce. Şimdi babamızın yerinde o, içim rahat geldim bu yüzden savaşa, sen ve kız kardeşim emin ellerdesiniz.

Cevap:

2. ETKİNLİK

Metnin başlığından ve görselinden hareketle içeriğini tahmin ediniz. Tahminlerinizi ve gerekçelerinizi aşağıya yazınız.

Cevap: Cepheye giden bir askerin ailesine yazdığı mektup olduğunu tahmin ediyorum.

Metnin içeriğiyle ilgili tahminleriniz doğru çıktı mı? Tahminlerinizin doğru çıkıp çıkmamasında gerekçelerinizin etkisini yazınız.

Cevap: Evet doğru çıktı. Metnin görselleri ve metnin adı içeriği hakkında bilgi veriyor.

3. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruların cevaplarını metinden hareketle defterinize yazınız.

Okuduğunuz mektup kime ve neden yazılmıştır?

Cevap: Askere giden oğlu Hüseyin’den, annesine yazılan bir mektuptur. Annesinin, kendisini merak etmemesi, yaşadıklarını anlatması için yazılmıştır.

Hüseyin, hangi gerekçeyle cepheye gitme kararı almıştır?

Cevap: Hüseyin, cepheye kadınlar, çocuklar vatansız kalmasın diye gitme kararı almıştır. Kendi annesi ve ailesi de savaş yüzünden gelmiş Anadolu’ya. 

Hüseyin, annesine geçmişiyle ilgili neleri hatırlatmıştır?

Cevap: Hüseyin, vatansız kalmanın ne olduğunu en iyi annesinin bileceğini, doğduğu topraklardan düşman zulmü nedeni ile ayrılmak zorunda kaldığı günleri hatırlatmış.

Hüseyin, ailesine ve vatanına bağlılığını nasıl ifade etmiştir?

Cevap: Basmane İstasyonu’ndaki anılarından bahsediyor, annesinin çektiği sıkıntıları unutmadığını söylüyor, ağabeyinden saygıyla ve minnetle bahsediyor, büyüklerin ellerinden, küçüklerin gözlerinden öptüğünü söylüyor.  Vatanı düşmandan kurtarmak için sabırsızlandıklarını söylüyor, vatansız kalmayacak, garip kuşlar gibi oradan oraya savrulmayacak bizim evlatlarımız, diyor.

Anadolu’daki anaların Millî Mücadeledeki rolü ve vatan sevgisi mektupta nasıl vurgulanmıştır?

Cevap: Kimi elindeki testiden askerlere ayran dağıttığı, kiminin kendi pişirdiği saç ekmeğini dağıttığı, belki elindeki son unla o ekmeği yaptığı ama hepsinin “VATAN SAĞ OLSUN!” dediği ifade ediliyor. Anadolu’nun bu cömert analarının doğurduğu Mehmetçiğin bileğini kimsenin bükemeyeceğini, korkmaları gerektiğini söylüyor.

Mektupta anlatılan olaylara dayanarak o dönemin koşulları hakkında neler söylenebilir?

Cevap: Halkın fakirlik içinde olduğunu, hem kış şartlarının, hem de düşman işgalinin ağır bir yük getirdiğini anlatmaktadır. Bunun yanında herkesin vatan aşkıyla yüreğinin çarptığını dile getirmektedir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 94. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

4. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümleleri inceleyiniz.

• “Üst baş perişan hepsinde ama hepsinin yüreği vatan aşkıyla çarpar.” cümlesinde altı çizili “ama” kelimesi düşüncenin yönünü değiştirme işleviyle kullanılmıştır.
• “Hepsinin gözleri ışıl ışıl, imanı tam. Ve her istasyonda gözü yaşlı analar, babalar, evlatlar…” cümlesinde altı çizili “ve” kelimesi ekleme işleviyle kullanılmıştır.

Okuduğunuz metindeki cümlelerde bulunan altı çizili geçiş ve bağlantı ifadelerini aşağıda verilen işlevleriyle eşleştiriniz.

a. Seçenek belirtme b. Ekleme c. Zıtlık ç. Özetleme

Cevap:

Siz de metinden bu tür ifadelerin kullanıldığı cümleleri bulup işlevlerini belirterek aşağıya yazınız.

Cevap:

Evvela selam eder, senin ve  Salih ağabeyimin ellerinden, kız kardeşimin gözlerinden hasretle öperim.

 ekleme

Şimdi babamızın yerinde o, içim rahat geldim bu yüzden savaşa, sen ve kız kardeşim emin ellerdesiniz.

ekleme

Oysa İzmir’ de bahar çoktan yüzünü göstermiş, bademler çiçek açmaya başlamıştı bile.

zıtlık

Aşağıdaki metinde altı çizili geçiş ve bağlantı ifadelerini verilen anlamlarla eşleştiriniz.

a. Zıtlık b. Ekleme c. Sonuç bildirme ç. Örnekleme d. Vurgulama e. Ekleme

Cevap:

Siz de içinde geçiş ve bağlantı ifadelerini kullandığınız üç cümle yazınız.

Cevap:

Ben ve Ahmet film izlemeyi çok seviyoruz. (ekleme)

Ben çok hareketliyim ama spor yapmayı sevmiyorum. (zıtlık)

Sonuç olarak tatil yapmayı ailem çok sevdi. (sonuç bildirme)

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 95. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki görseli inceleyiniz ve metni okuyunuz.

CEPHEDEN MEKTUP

Hüseyin cephede bir ağacın altında dinlenmektedir. Elinde kâğıt ve kalem, anasına mektup yazmak niyetindedir. O sırada komutanı Hüseyin’e yaklaşır. Hüseyin, tam karşısına gelip duruncaya kadar onu fark etmez. Komutanını görür görmez ayağa fırlar ve selam verir:
— Emret komutanım!
— Hüseyin, evladım, ne yazıyorsun, şiir mi?

Öğretmeninizin size tanıyacağı süre zarfında yukarıda verilen metindeki karşılıklı konuşmanın devamını bir arkadaşınızla kurgulayınız. Kurguladığınız karşılıklı konuşmayı arkadaşınızla aşağıdaki yönergeler doğrultusunda sınıfta canlandırınız.

• Yeni öğrendiğiniz kelimeleri kullanmaya özen gösteriniz.
• Konuşmanızda uygun geçiş ve bağlantı ifadelerine yer veriniz.
• Konuşma sürecine uygun selam ve hitap ifadelerini kullanınız.
• Konuşmanızda uygun zamanda söz alıp vermeye özen gösteriniz.
• Karşılıklı konuşma sürecinde anlaşılmayan noktaları açıklığa kavuşturmak için soru sormaya özen gösteriniz.
• Canlandırmanızda konuşmanıza uygun yüz ifadelerini kullanınız ve arkadaşlarınızla göz teması kurunuz.
• Size sorulan soruları uygun biçimde cevaplayınız.

Cevap:

CEPHEDEN MEKTUP

Hüseyin cephede bir ağacın altında dinlenmektedir. Elinde kâğıt ve kalem, anasına mektup yazmak niyetindedir. O sırada komutanı Hüseyin’e yaklaşır. Hüseyin, tam karşısına gelip duruncaya kadar onu fark etmez. Komutanını görür görmez ayağa fırlar ve selam verir:

—Emret komutanım!

—Hüseyin, evladım, ne yazıyorsun, şiir mi?

—Hayır komutanım! mektup yazıyorum.

—Kime yazıyorsun?

— Anneme yazıyorum komutanım!

— Annene benden de selam söyle. Böyle bir oğlu olduğu için gurur duymalı bence.

— Aleyküm Selam komutanım. Selamınızı iletirim.

Hüseyin, komutanının kendisi için söylediği güzel sözler karşısında gururlanır ve biraz da mahcup olur. Komutanı yürüyerek oradan uzaklaşır.

Karşılıklı konuşmanızı yukarıdaki yönergelere uygun bir şekilde gerçekleştirdiğinizi düşünüyor musunuz?

Cevap: Evet, düşünüyorum.

Anlatımınızda güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Öğretmeninizin geri bildirimleriyle bu yönlerinizi sonraki etkinliklerde geliştirmeye çalışınız.

Cevap: Beden dilimi daha iyi kullanmalıyım.

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki yarım bırakılmış ifadeleri inceleyiniz. Bunların bir anlam bütünlüğüne sahip olup olmadığını arkadaşlarınızla tartışınız.

Milletimiz vatanını her durumda korumasını…
Türk milleti, azim ve kararlılıkla yıllar süren mücadelesini…
Vatan sevgisi bir milletin en güçlü…
Bayrağımızın gökyüzünde dalgalanması bağımsız olduğumuzun Çalışkan bireyler olarak vatanımıza borcumuzu…

Cevap: Cümleler yarım kaldığı ve sonunun nasıl bittiği belli olmadığı için anlam bütünlüğüne sahip değildir.

Yukarıdaki yarım bırakılmış ifadeleri anlam bütünlüğü sağlayacak şekilde bağlamdan hareketle tamamlayınız.

Cevap:

Milletimiz vatanını her durumda korumasını bilir.

Türk milleti, azim ve kararlılıkla yıllar süren mücadelesini büyük bir zaferle kazanmıştır.

Vatan sevgisi bir milletin en güçlü duygusudur.

Bayrağımızın gökyüzünde dalgalanması bağımsız olduğumuzun bir göstergesidir.

Çalışkan bireyler olarak vatanımıza borcumuzu çok çalışarak ve onu yücelterek ödemeliyiz.

Cümleleri tamamlamak için yazdığınız kelimeler bir varlığı mı yoksa “işi, oluşu, hareketi” mi karşılıyor? Gerekçeleriyle açıklayınız.

Cevap: İş, oluşu karşılamaktadır. Kazanmıştır, ödemeliyiz, gibi kelimeler iş, oluş bildirmektedir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 96. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

7. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki paragrafı inceleyiniz. Altı çizili kelimeleri isim ya da fiil olarak sınıflandırıp ilgili kutulara yazınız.

Cevap:

Fiiller kutusuna yazdığınız kelimeleri inceleyerek bu kelimelerin ortak özelliklerinin neler olduğunu düşününüz. Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: İş, oluş ve hareket bildirmeleri, ortak özellikleridir.

8. ETKİNLİK

Karekodu okutarak metni dikkatlice dinleyiniz.

Dinlediğiniz hikâyeden hareketle kadınların Millî Mücadele’ye ne gibi katkıları olduğunu önceki bilgilerinizden de yararlanarak söyleyiniz.

Cevap: Özellikle cephe gerisinde ordunun ihtiyacı olan malzemeleri temin etmek, onları üretmek, ve cepheye cephane taşımak, yaralı askerleri tedavi etmek  gibi bir çok katkılar vermişlerdir.

Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Dinlediğiniz metnin içeriğiyle uyumlu olan görseli işaretleyiniz.

Cevap:

İşaretlediğiniz görselin dinlediğiniz metnin içeriğiyle ilişkisini nasıl kurdunuz? Açıklayınız.

Cevap: Çünkü metinde kağnısıyla cepheye cephane taşıyan Şerife Bacı vardı.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 97. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

9. ETKİNLİK

Aşağıda bir metnin serim, düğüm, çözüm bölümleri verilmiştir. Bu bölümler neden bu şekilde adlandırılmıştır? Bölümleri okuyup inceleyerek fikirlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. Ardından paragrafların karşısında bulunan soruları sözlü olarak cevaplayınız.

Ankara’da soğuk bir kış günüydü. Çocuklar, okul bahçesinde sıraya girmiş, heyecanla bekliyorlardı. Okulun düzenlediği geziyle Türkiye Büyük Millet Meclisine gideceklerdi. Nihayet, yolculuk bitip de Meclis’ten içeri girdiklerinde Ahmet, önce etrafını dikkatlice inceledi ve kendini âdeta bir zaman tüneline girmiş gibi hissetti. Sanki o anda Millî Mücadele yıllarına gitmişti ve takvimler 12 Mart 1921i gösteriyordu… Meclisin duvarlarında önce, “Kahraman Ordumuza” diyen güçlü
bir ses, sonra alkış sesleri yankılandı… Meclis kürsüsüne yaklaştıklarında, öğretmeninin sesiyle irkildi: “Üzerinde yaşadığımız toprakları kazanmak ve korumak için atalarımızın şehit ve gazi olduğu, milletimizin hep birlikte mücadele ettiği yıllardı.

Serim bölümünde olayın yer, zaman, kişi ya da kişilerine ilişkin bilgiler verilmiş midir? Bu bilgiler nelerdir?

Cevap: Evet verilmiştir. Kişiler: Ahmet ve öğrenciler, yer: TBMM-Ankara, zaman: soğuk bir kış günü

Zamanla, milletçe yaptığımız bu mücadeleye bir marş yazılması ihtiyaç olmuştu. Bunun için, kazanana ödül verileceğinin duyurulduğu bir yarışma düzenlendi. İstiklal mücadelemizi ölümsüzleştirecek bir şiir aranıyordu. Mehmet Akif Ersoy ise, bu yarışmaya para ödüllü olduğu için katılmamıştı. Çünkü milletin ve ordumuzun içinden geçtiği zorlu süreci anlatan, millete adanacak bir şiiri para karşılığında yazmanın uygun olmadığını düşünüyordu.” Ahmet’in gözü bir kez daha bayrağımıza takıldı, duvarlarda ise İstiklal Marşımız yankılanmaya devam ediyordu. Gözleri doldu ve öğretmeninin sesini yeniden duydu: “Fakat dostları Akif’i, kazanırsa para ödülünü yardım olarak vermesi şartı ile yarışmaya katılmaya ikna etti. Oysaki böyle bir ödülü reddederken, Akif’in o günlerde sırtında paltosu yoktu. Soğuk kış günlerinde ceketle geziyor, kimi zaman da bir paltoyu birlikte kaldığı arkadaşıyla nöbetleşe kullanıyordu.”

Düğüm bölümünde okuyucuda merak uyandıran hangi ifadeler bulunmaktadır? Söyleyiniz.

Cevap: İstiklal Marşı yarışmasının sonucunun ne olacağı merak uyandırıyor.

Mehmet Akif Ersoy, zorlu şartlarda Ankara Taceddin Dergâhında, İstiklal Marşını yazarken büyük duygu yoğunlukları yaşadı ve yazdığı şiir, Meclis’te ayakta dinlenerek ve her kıtası alkışlanarak Millî Marşımız olarak kabul edildi… Meclis’ten-çıktıklarında Ahmet, paltosuna sımsıkı sarılırken bir kez daha paltosu bile olmadığı hâlde vatanı için ödülü reddeden Mehmet Akif Ersoy’u rahmetle ve minnetle andı. Zihninde İstiklal Marşımızın şu kıtaları vardı:
Bastığın yerleri «toprak!» diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:
Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.

Düğüm bölümünde merak uyandıran hangi konular bu bölümde çözüme kavuşmuştur? Ahmet’in paltosuna sarılmasına neden olan olay nedir?

Cevap: Yarışmanın sonucu belli olmuş ve merak giderilmiştir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 98. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

10. ETKİNLİK

Aşağıda verilen yönergelerden hareketle bir paragraf yazınız.

Serim bölümünü aşağıda verilen kişi, yer, zaman unsurlarına ve olay örgüsüne uygun olarak yazınız.
Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları anlatan yazınızda olağanüstü kişi ve varlıklara yer vermeyiniz.
Yeni öğrendiğiniz kelimeleri kullanmaya özen gösteriniz.

Kişiler: Öğretmen, Ali, Ali’nin babası Doktor Alper Bey, Zehra, Zehra’nın ninesi Ayşe nine, diğer öğrenciler
Yer: Sınıf, öğrencilerin evleri, otobüs
Zaman: 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı öncesi
Olaylar: Bir 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı öncesi sınıf olarak Ankara’ya yapılacak geziyle ilgili öğretmenin öğrencileri bilgilendirmesi, gezi öncesi öğrencilerin aileleriyle bunu paylaşmaları ve yola çıkış için otobüsün kalkacağı yere gelinmesi.

Cevap:

ANITKABİR MACERASI

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı öncesinde, öğretmenleri sınıfta öğrencilerine heyecan verici bir haber verdi. Sınıf, Ankara’daki Anıtkabir’e bir gezi düzenleyecekti. Öğrenciler, bu haberi duyduklarında sevinçle çığlık attılar; Ali, “Bunu babama hemen söylemeliyim!” dedi.

Okul çıkışı, Ali evine gitti ve babası Doktor Alper Bey’e geziyi anlattı. Alper Bey, oğlunun bu fırsatını değerlendirmesi için onu destekledi. Aynı gün, Zehra da annesiyle birlikte evde bu konuyu konuştu. Zehra’nın ninesi Ayşe nine, torununa gezinin önemini anlatarak, ona bazı bilgiler verdi. Gezi günü geldiğinde, tüm öğrenciler otobüsün kalkacağı yerde bir araya geldiler.

Arkadaşlarıyla birlikte heyecanla otobüse binerken, sınıfın bir bütün olarak bu maceraya çıkacak olmasının mutluluğunu yaşadılar.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 99. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 

BU GÖREV BİZİM

Atatürk’ün eğitime verdiği önemle ilgili erişim olanaklarınızı da göz önünde bulundurarak gelecek derse kadar uygun kaynaklardan belgesel, kısa film, çizgi film vb. materyallere yönelik bir araştırma yapınız. Araştırmaya başlamadan önce hangi bilgi kaynaklarını ve materyalleri kullanabileceğinizi ve bunlara nasıl ulaşabileceğinizi belirleyiniz.

Cevap: Bu konuyla ilgili videolar ve belgeseller izledim.

Atatürk’ün eğitime verdiği önem:

Atatürk, eğitime çok büyük önem vermiştir. Ona göre, bir ülkenin ilerlemesi için eğitim şarttı. Atatürk, herkesin iyi bir eğitim almasını istemiş ve bu nedenle okulların sayısını artırmıştır. Eğitimin herkes için ulaşılabilir olmasını savunmuş, özellikle kız çocuklarının da okula gitmesi gerektiğini belirtmiştir.

Atatürk, eğitimle birlikte toplumun aydınlanacağını ve insanların daha bilinçli olacağını düşünmüştür. Yeni eğitim sisteminde, bilimin, sanatın ve milli değerlerin ön planda olmasını istemiştir. Bu yüzden, eğitime yaptığı yatırımlar, Türkiye’nin geleceği için çok önemlidir. Onun bu vizyonu sayesinde bugün iyi bir eğitim alabiliyoruz.

Bir önceki yazımız olan 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 82'den 89 Kadar başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

Bazı mektuplar sanat ve düşünce içeriklidir. Bu mektuplar ise yazıldıkları mektupların dönemleri hakkında bize bilgiler aktarmakta ve o dönemi bize yansıtmaktadır.